|
Er is in de afgelopen jaren veel
onderzoek gedaan naar hoe vissen kleuren zien en er op reageren. Afhankelijk van
de vissoort zijn er verschillen, maar algemeen kan je stellen dat de meeste
soorten kleuren kunnen waarnemen.
Sommige soorten zien zelfs minstens zo goed en zelfs beter dan mensen.
Alles heeft te maken met de lichtgevoelige 'opsines' in de zenuwcellen van het
vissenoog. Er zijn verschillende soorten, die elk gevoelig zijn voor een
bepaalde kleur.
De omgeving waar een vissoort van nature leeft geeft hier veel mee te maken.
Zo zijn de ogen van diepzeevissen uitsluitend gevoelig voor blauw licht.
Ook zwaardvissen zien vooral blauwe kleuren het best.
Bij kabeljauw is dit blauw en groen, en bij ansjovis komt daar nog rood bij.
Sommige soorten koraalvissen zijn naast die drie kleuren ook nog gevoelig voor
ultra violet.
Verder kan je stellen dat oppervlakte vissen de meeste kleuren waarnemen.
Waarom kleur verandert in water, komt omdat water het licht absorbeert.
Vooral rood, oranje en geel zijn daar het gevoeligst voor.
In de bovenste tien meter wordt vrijwel al het rode licht uitgefilterd en een
flink deel van de geel-oranje tinten. Geel is nog iets dieper zichtbaar, maar
verliest ook veel aan intensiteit.
Groen dringt wel dieper door. Tot wel honderd meter in helder water.
Gaan we nog dieper, dan blijft alleen blauw over.
Verder speelt ook het zonlicht, de lichtintensiteit en doorzichtigheid van het
water een grote rol.
Een tropenzon die loodrecht boven de oceaan staat is niet te vergelijken met een
opkomende zon boven de Noordzee of een poldersloot op een bewolkte dag.
Er dringt immers veel meer licht in het water door als de zon in de zomer
loodrecht aan de hemel staat dan als deze net boven de horizon hangt.
In het laatste geval reflecteert het wateroppervlak veel sterker en dringt
hooguit een kwart van het zonlicht door het wateroppervlak.
En het is even evident dat een troebele poldersloot minder licht doorlaat dan
kraakhelder tropisch water.
Wat levert deze kennis nu in de praktijk op ?
In ieder geval oogt een kunstaas op de kant anders dan in dieper water.
Op een bewolkte dag in troebel water zal een fel rood gekleurd kunstaas op
enkele meter diepte alleen nog bruinachtig / donker te zien zijn.
En misschien maakt kleur geen supergroot verschil omdat beweging, geluid en
trillingen vaak de grootste rol spelen om roofvissen kunstaas te laten
associëren als prooi.
Bij roofvis speelt immers niet alleen het zien een rol, maar ook beweging en
agressie.
Voor veel vissoorten, waaronder snoek, baars en snoekbaars is momenteel nog niet
bekend welke kleuren deze het beste waarnemen, maar algemeen kunnen we stellen
dat de kleuren groen en blauw ook door deze vissoorten het best gezien worden.
Dit omdat groen en blauw nu eenmaal het diepst in water zichtbaar zijn.
Zelf gebruik ik onderstaand tabelletje als richtlijn.
Maar ook dit is geen exacte wetenschap, dus
uitproberen op de dag zelf werkt vaak het best.
|
