Home   Email  

 

Vistechnieken home
Materiaal
Natuurlijk aas
Riggen
Kunstaas
Dril & Landing
Artikels
Woordenlijst

 

 

Vistechnieken - Big game  - Riggen deel 1
Klik op de afbeelding voor een vergroting
Klik op de knop Vistechnieken of op home in de kopbalk om terug te keren.

 Riggen 1       Riggen 2


Riggen

 Monteren van het aas op de haak
 
Hoewel het riggen op een Big Game boot meestal gebeurd door de bemanning is enige basiskennis nooit overbodig. Het is dan ook niet de bedoeling om in dit hoofdstuk alle rig technieken uit te doeken te doen maar eerder om met enkele voorbeelden te verduidelijken hoe aas op een haak kan gemonteerd worden. Voor als je het ooit eens zelf moet of wil doen. Het spreekt vanzelf dat hierop talrijke variaties mogelijk zijn en een bepaalde rig ook voor meerdere vissoorten kan gebruikt worden mits  enige aanpassing. Aan u om een en ander uit te proberen.
In grote Big Game centers is het zelfs mogelijk reeds gerigged aas te kopen. Daarbij heb je de keuze uit zowat de meeste aasvissoorten in verschillende lengtes en met de gepaste montages voor verschillende Big Game vissoorten.
Wil je zelf riggen dan heb je hiervoor wel nog wat extra materiaal nodig samen met  het normale materiaal voor het maken van onderlijnen. 
Een kleine minieme opsomming: fileermes/ijspiek om gaten in de kop van de vis te maken/lichte (tandflos) en zware katoendraad/koperdraad/zink lood, liefst eivormig/korte en lange aasnaalden.

aasnaalden
Montage van levend trolling aas
Weinig boten charterboten bieden de mogelijkheid om levende aasvis te bewaren. In de regel wordt levend aas onmiddellijk na de vangst aan een klaarliggende montage gemonteerd. De vis wordt daarom vaak met een haak door de neus bevestigt. Deze montages kunnen ook gebruikt worden bij het driftend vissen. Bij kleinere aasvissen hebben ze het voordeel dat de vis minder hinder heeft van de haken dan wanneer deze in de achterste vin of staart omgeving bevestigt zijn.
De neushaak moet steeds bevestigt worden door de bovenste kaak of neusgaten, niet door beide lippen. Er moet steeds nog een waterstroming mogelijk zijn via de mond naar de kieuwen. 
Trollen met levend aas doet men aan een lagere snelheid (4 knopen). De levensduur van de aasvis is door de trolsnelheid echter zeer beperkt.  
Enkele haak takel
Hierbij bevestigt men de enkele haak enkel door de bovenlip.
Twee haken takel 
De eerste haak wordt door de bovenkaak gestoken en is met een Glijdende haakknoop gemonteerd. De tweede haak wordt met een draadje (tandzijde/katoendraad) aan de staartwortel vastgebonden. Dit hindert en beschadigt de vis minder dan deze in het staartgedeelte haken.
Twee haken takel rug
Idem als vorige maar nu met de tweede haak lichtjes in de rug gehaakt.
Drie haken takel
Voor grotere aasvissen. Idem als de twee haken takel rug, maar nu met een extra loshangende haak. Deze kan eventueel in de staart sectie bevestigt worden, maar hindert en beschadigt de aasvis nog meer. Daarbij verminderd ook de inhakingskans. 
Bimini rig
Ook wel panama rig genoemd. Hierbij bevestig je de haak aan de aasvis met een stukje katoendraad dat door de bovenkant van de oogkassen gerigged wordt met een aasnaald.
Deze montage wordt ook gebruikt voor dood aas trolling, maar dan wordt de visbek toegenaait. Bij levend aas blijft die open. 
Deze montage voorbeelden zijn uitgevoerd met nylon draad. Met staaldraad zijn ze identiek, alleen is de lengte tussen de haken onderling niet regelbaar wegens de vaste sleeves. Dan is het is dus noodzakelijk enkele onderlijnen voor verschillende lengtes van aasvissen te prepareren.




Montage Haai 
Haaien missen echter soms de haak indien deze alleen in de kop bevestigt is omdat ze de aasvis eerst doormidden bijten. Om dit te vermijden kan onderstaande rigmethode gebruiken

Montage van levende aasvis voor driftend vissen  
Alle vijf voorgaande montages kunnen ook gebruikt worden bij het driftend vissen, maar er zijn nog talrijke andere manieren om de aasvis te bevestigen bij het driftend of geankerd vissen. Onderstaand enkele voorbeelden. 
Haak bevestigings  plaatsen voor enkele haak
Afhankelijk van de manier van aanbijten of de viswijze kunnen we een enkele haak op verschillende plaatsen in de aasvis bevestigen.
Omdat niet hoeft geworpen te worden, we leggen de lijn immers meestal uit op de stroming, is het voldoende de haak slechts licht te penetreren om de vis zo min mogelijk te beschadigen. 
Hangende haken
Deze montage is een vluggertje bedoeld voor een situatie waar het vrij vlug moet gaan. Bijvoorbeeld bij het plots opduiken of volgen van een zich snel verplaatsende vis.
Voorbeeld van staaldraad montage met twee haken.
De stalen lijn voor de achterste haak kan zowel in het haakoog als in het lijnoog verbonden worden. Bij zeer zware montages gebruikt men vaak ook een connector voor zowel de eerste haak als de tweede stalen lijn.  
Levend aas Bridle
Een populaire rig in het big game vissen. Meest gebruikt bij ballonvissen en zeer traag trollen. Liefst vooraf prepareren om de aasvis snel te kunnen bevestigen.

Gebruik je een dode aasvis, dan de mond toe naaien.

Tip voor levende aasvis 
Het gebeurd soms dat de vis er wel zit, maar vertikt om de aasvis te nemen. In dat geval lokt het gebruik van deze tip wel vaak een aanbeet uit. Het principe is simpel. Knip een deel van de staart weg. Vermijd echter te diep knippen waardoor de vis gaat bloeden ! 
Hierdoor zwemt de aasvis op een vrij onnatuurlijke manier wat de luie rovers toch tot aanbijten verleid. 
Montage van dode aasvis trolling  
Basisregels
  • Bij dode aasvis, vers of pas ontdooid, is het bij de meeste montages gebruikelijk eerst een deel van de ruggengraat te verwijderen, hierdoor wordt de aasvis soepeler en beweegt veel natuurlijker tijdens het trollen.
    Je snijd hierbij de aasvis langs de onderkant open tot op de graat  en verwijder daarna tot 3/4 van de graat.
     
  • Daarna kan je, afhankelijk van de montage, met een aasnaald de haak en onderlijn aanbrengen, waarna de vis terug dichtgenaaid wordt.
     
  • Het is eveneens bijna altijd gebruikelijk om de vis bek dicht te naaien. Zo kan bij het trollen geen water in de vis stromen waardoor deze onnatuurlijk beweegt en eerder zou beschadigen.
     
  • Verder zijn er enkele speciale montages, bijna uitsluitend voor een welbepaalde aasvis.
     
  • Onderstaand enkele voorbeelden waarop je met wat ervaring kan verder werken en andere toepassingen kan ontwikkelen. 
Tip voor het voorbereiden van Ballyhoo en andere aasvis  
Een eerste vereiste voor een perfect gerigd ballyhoo aas, is het aas correct voorbereiden. Het bepaald de kwaliteit van het eindproduct en ook hoe lang het aas mooi blijft in het water.  (Dit is eveneens van toepassing voor andere aasvissen)  Indien mogelijk gebruik steeds zo vers mogelijk aas. Op veel plaatsen is vers aas echter vaak moeilijk te krijgen en moeten we gebruik maken van diepvries aas. Ook dan moet je kiezen voor zo vers mogelijk. 
Enkele tips om dit te ontdekken:
De plastiekzak waarin het aas zich bevind moet net zijn, en binnenin vrij van bloed of ijs.
De visogen moeten helder zijn en de buikzijde glinsterend. Er mogen geen of erg weinig schubben ontbreken.
Doe de vissen daarna in vers water waaraan je wat zuiveringszout (natrium bicarbonaat) en wat gewoon kookzout toegevoegd hebt. Door het zuiveringszout behoud de aasvis zijn glinsterend kleur, het dood tevens alle bacteriën. Het kookzout versterkt de vishuid en beschermd deze beter tegen beschadiging.
Bij ballyhoo, verwijder nu de ogen door deze gewoon door te drukken.
De volgende stap is de meest belangrijke. Neem de ballyhoo tussen duim en voorvingers en plaats wat druk, beginnend bij de kop en werk naar de staart toe. Als je dit correct doet, voel je het visvlees van de ruggengraat los komen. De vis wordt hierdoor veel soepeler en beweegt tijdens het trollen veel natuurlijker.
Laatste stap is het verwijderen van maag en darminhoud. maak hiervoor een kleine snede aan de anale opening en melk de maaginhoud via deze opening weg. Neem de vis ook hiervoor tussen duim en voorvingers aan de buikzijde en druk met een glijdende beweging van kop naar anale opening toe. Als deze volledig leeg is, is de vis optimaal klaar voor gebruik.
Extra voor Ballyhoo:
snij het voorste deel van de snavel af met een draadtang. Laat ongeveer twee centimeter staan. Split daarna met een mes het overblijvend deel van de snavel, maar nooit tot aan de mond van de ballyhoo. De hoofdlijn wordt hiertussen mooi gepositioneerd.

 
1-Visvlees losmaken van ruggengraat      2- ogen verwijderen

 
Ballyhoo: inkorten snavel en splitten snavel
Basis haakmontages voor Ballyhoo/split bill rig
Onverzwaard en verzwaard met eilood.
  1. Monofilament split-bill: Een zeer goede rig en een van de meest gebruikte. Een favoriet voor Billfish omdat deze zo natuurlijk oogt tijdens het trollen en niet zoals een verzwaard aas te vlug gaat zinken. Kan eventueel om het even waar in de spread gebruikt worden maar meestal  als drop-back aas.
    Voor billfish kan je een haak Mustad 9175  6/0 of 7/0 gebruiken in combinatie met een kleine tot middelgrote ballyhoo. Dit is een iets kortere maar sterke haak. Scherp de haak wel wat extra aan. Voor de meeste situatie is een lijn met trekkracht van 40kg meer dan voldoende. De lijn knopen we aan de haak of gebruiken sleeves. de ballyhoo rigdraad mag daarentegen veel lichter zijn, 7kg is genoeg en nog vrij soepel zonder dat hij breekt. Bij deze rig steken we de draad door de sleeve zodat hij mooi vooraan zit en daarbij nooit het aas uit zijn evenwicht kan trekken.
  2. Monofilament split-bil met verzwaring:  Om het eilood goed te kunnen plaatsen is de verbinding met de haak naar achteren opgeschoven. Dit doen we door de hoofdlijn eerst door het haakoog te halen  en dan enkele windingen rond de steel te maken achter het oog en vervolgens terug door het haakoog. Het eilood wordt voordien gewoon op de hoofdlijn geschoven. Hier is de verbinding gemaakt met één enkele sleeve. Je kan eventueel nog een tweede bevestigen voor meer zekerheid. Maar goed gelegd is dit niet noodzakelijk. De rigdraad komt gewoon in het haakoog met een haywire twist. 
  3. De Pin split-bill: Vervaardigt uit enkel staaldraad. Een all-round rig wanneer je niet speciaal op billfish uit bent. Met deze rig kan je zowat alles vangen, en de staaldraad bied bescherming aan scherpe vistanden. Als haak kan je bv. een Mustad 3412 nemen. Die past door zijn langere steel perfect in een ballyhoo. Voor lijnklasse tot 15kg. Voor zwaardere lijnklasse een Mustad 3412c. Deze is dubbel zo sterk. De bevestiging van de haak gebeurd met een haywire-twist knoop, te vinden bij basistechnieken/vissersknopen/sleeve-staaldraad. Het uiteinde van de haywire twist kan je gebruiken om de ballyhoo vast te pinnen.  Anders verwijder je het uiteinde en knoop een stuk rig-wire aan het haakoog.
Maak vooraf steeds enkele riggen met verschillende diktes, loodgewichten en haakmaten, zodat je op het moment zelf je keuze kan maken afhankelijk van de omstandigheden en aasvis lengte. 
De trekkracht van de draad is afhankelijk van de beoogde vissoort en gewichtsklasse. Hou er echter wel rekening mee dat extreem dikke draad de actie van de aasvis beïnvloed.

Een split bill rig is het effectiefst aan lage trol snelheden en iets minder geschikt voor het gebruik met een over de kop geschoven skirt.
 
  

 
Bevestigen van een ballyhoo met eiloodverzwaring   
Deze bevestiging is simpel en goed. Probeer het enkele keren vooraf, en je kan iedere ballyhoo perfect laten zwemmen.
  1. Snij het voorste deel van de snavel af met een draadtang. Laat ongeveer twee centimeter staan.
  2. Split daarna met een mes het overblijvend deel van de snavel, maar nooit tot aan de mond van de ballyhoo. Breng de haak in tussen de kieuwplaten, en mooi in het midden van de buik.
  3. Breng de haak in tussen de kieuwplaten, en mooi in het midden van de buik. 
  4. Indien de ogen nog niet verwijderd zijn, doe dit nu. Steek de rig draad nu vanaf de onderkant tussen de kieuwdeksels door in de oogkas en haal deze er aan de buitenkant van het oog terug uit.
 
  1. Positioneer nu het eilood precies tussen de kieuwdeksels en haal de rigdraad nu tweemaal door de oogkas en over de kieuwdeksels. Dit langs de achterkant van het lood. Hiermee hou je de kieuwdeksels toe en blijft de vis beter in positie tijdens het trollen. Trek de rigdraad mooi strak aan.
  2. Breng de rigdraad nu voor het lood en rijg deze terug tweemaal door de oogkassen.
  3. Duw de rigdraad nu vanaf de onderkant door de kin en door de bovenlip.
    Trek goed aan zodat het lood strak tegen de ballyhoo kin komt te drukken.
  4. Draai de rigdraad vervolgens een drietal maal  rond de hoofdlijn en visbek  om de mond gesloten te houden. 
  1. Plaats de hoofdlijn nu tussen de gesplitte snaveldelen en draai de rigdraad vervolgens een zestal maal rond snavel en hoofdlijn.
  2. Knip of draai het resterende deel van de rigdraad af.
Zie nog even na of de haak en het lood mooi gecenterd is en je hebt een perfect gerigde aasvis.
 
Bevestigen van een ballyhoo zonder verzwaring 
Deze rig wordt op dezelfde manier gemaakt als de rig met het eilood. Alleen laten we deze maal het lood achterwege. De hoofdlijn moet steeds mooi  in het verlengde van de snavel liggen als de rig afgewerkt is.
Ballyhoo staart haak
  1. In het voorbeeld wordt gebruik gemaakt van een reeds op maat gemaakte onderlijn. Deze wordt vanaf de achterkant doorgetrokken met een rig-naald.
    Een andere mogelijkheid is eerst de hoofdlijn door de vis halen en pas dan de haak aan de lijn zetten. Belangrijk is, dat haak mooi in het midden van de buikzijde staat voor een perfect aasaanbieding.
  2. Haal een stuk rigdraad dubbel door de lus en draai een uiteinde rond hoofdlijn en ander rigdraad uiteinde, herhaal tot ruim over de bovenlip. Plaats de windingen mooi strak tegen elkaar.
  3. Haal nu beide rigdraad uiteinden tweemaal door de oogkassen over de kop. Knoop bovenaan de kop af en verwijder de uiteinden.
Ballyhoo met skirt
Bij het vissen met een ballyhoo als aasvis wordt het gebruik van een skirt  vaak toegepast. Het heeft wat meer actie en beschermd de aasvis iets beter.  In het voorbeeld wordt de skirt over de hoofdlijn naar de aasvis toegeschoven en er overheen getrokken.
Er zijn verschillende soorten skirt. Sommige bestaan uit reepjes plastic, andere zijn dan weer imitaties van een octopus en weer andere bestaan uit fijne fibers die in het midden samengehouden worden en waarvan het voorste deel bij stroomdruk naar achteren buigt. 
     
-1- plastic skirt  2-octopus  3/4-siliconen skirt recht en onder druk
Voorgemonteerde takel met siliconen skirt
Deze montage gaat zowel  voor ballyhoo als tonijn en andere vissoorten.
Sea witch
Een siliconen skirt wordt vaak ook 25 cm tot 1 meter voor de ballyhoo gemonteerd als extra attractor. Dit naar keuze met of zonder loodverzwaring. De Skirt of het lood wordt hierbij gestopt door een wartel waar de onderlijn montage aan gemonteerd wordt. 

Ballyhoo anti wier
Prepareer de ballyhoo volgens de regels.
  1. Neem als onderlijn fluocarbon van +- 50kg trekkracht en verbind dit met een iets langere lusknoop aan een 7/0 ot 8/0 lange steel haak. Bevestig in de lus een stukje rig draad.
  2. Haal de haak nu aan de onderkant door de vis zoals op het VB. Haal de haak volledig door uitgezonderd het haakoog.
  3. Draai de haak en druk de punt terug in de buik als op het vb.
    Breng de rigdraad nu in de oogkas en zeker de vis met enkele strakke windingen door de ogen over de kop. Breng de draad daarna naar de bek en verzeker deze met weer enkele windingen toe. Hierbij de hoofdlijn meenemend.
  4. Indien je dat wenst kan je als extra anti wier bescherming, nu nog een kleine skirt over de ballyhook op schuiven.
  5. Het zetten van de haak is bij deze montage iets moeilijker en moet stevig gebeuren. Om die reden verwijderen sommige hengelaars de schubben rond en boven de haakpunt met een scherp mes. Let er op hierbij zeker de buikzijde niet te beschadigen.


De X kop rig met flosdraad
Een veel gebruikte rig voor de volgende redenen: de rig is gemakkelijk vooraf te maken en men kan de vissen gerigd wegbergen zonder haak of leader. Daarbij is ze duurzaam en kan ze gemaakt worden met een extra lood gewicht. Ze is ontwikkeld in Costa Rica en is daar veruit de populairste rig.
  1. Start met een stuk ingevette rig flosdraad. Neem het dubbel en schuif er een eilood op dat in verhouding staat tot de aasvis. Dat kan je vooraf checken door het in de kieuwdeksels te passen (foto3)
  2. Plaats de lus van de rigdraad over de aasviskop en de draad aan de zijkanten achter de kieuwdeksels.
  3. Schuif het eilood tot tegen de aasvis, zo de lus aantrekkend. Duw nu het eilood tussen de kieuwplaten, daarbij oplettend dat het lood mooi in het midden ligt.
  4. Breng de rigdraad uiteinden over de ballyhoo zijn bovenlip en knoop strak aan met een gewone overhandse knoop.
  5. Rijg beide uiteinden nu door de oogkassen, een langs elke zijde.
  6. Ga met de uiteinden over het hoofd en rond de volledige kop, juist achter de kieuwdeksels. Doe dit twee maal.
  7. Draai de aasvis om en knoop de uiteinde strak samen. Knip de uiteinden af. De rig is nu klaar voor gebruik.
  8. Als je een aasvis nodig hebt, neem hem uit de ijskas en schuif de haak onder de rig ter hoogte van de neus.
  9. Je kan bij deze rig gebruik maken van circle haken. 
   
   
   
Helaas geen vergroting beschikbaar/bron marlinmag.com

Voorbeeld video youtube :  https://youtu.be/2H68gnxlGSM?t=28

 

De koperdraad lus rig
Een van de eenvoudigst te maken riggen omdat er geen flosdraad voor nodig is en de gehele rig gemaakt is met enkele koper rigdraad. Ze is ook eenvoudig en snel visklaar, even de aasvis uit de aas-box halen, de haak bevestigen en je kan vissen.
  1. Benodigdheden, enkeldraads koperdraad en haken die in verhouding staan tot de aasvis. Hier een Eagle claw L2004ELF/9. Dit voor een medium ballyhoo.
  2. Maak een kleine lus in de rigdraad juist groot genoeg voor de haaksteel dikte.
    Werk af met een mini Haywire twist knoop. Gebruik hiervoor de haak, die je als de knoop afgewerkt is verwijderd.
  3. Neem een reeds geprepareerde ballyhoo. (deel van de bek en ogen verwijderd).
    Positioneer de rig-lus nu onder de bek, op die wijze dat de lus er juist vooraan uitsteekt. Breng nu het andere uiteinde vanaf de onderkant door de ballyhoo keel en vervolgens door de bovenlip.
  4. Om de bek iets beter te sluiten, breng je nu enkele strakke windingen aan over de bek en terug. Breng daarna de draad door de oogkassen en terug naar de onderkant.
  5. Doe het kieuwdeksel wat omhoog en leg de rigdraad er onder.
  6. Nu over de kop en terug onder het ander kieuwdeksel. Span wat aan en breng de draad naar de voorkant.
  7. Maak nu een knoop en breng de draad terug naar de onderkant door gaatje in de keel en bovenlip waardoor je de draad in het begin doorhaalde.
  8. Leg nu enkele strakke windingen over de bek tot aan de top, zo het lusje mooi strak houdend.
  9. Keer de draad met enkele windingen terug over de bek
    Draai/knip het uiteinde van de koperdraad af.
  10. Heb je behoefte aan een aasvis, glijd de haak simpel in het oog en je trolling-aas is klaar voor gebruik.
  
   
     

Helaas geen vergroting beschikbaar/bron marlinmag.com
Flos koprig met cirkel haak
Een wat moeilijker rig, die echter een haakkans van 95% bied bij een strike.
  1. Benodigdheden: rig flos, rig naald en cirkel haak.
  2. Bevestig de haak aan het stuk rig-flos met een dubbele lusknoop.
  3. Breng de flosdraad door het oog van de rignaald en steek deze door het center van de kop tussen bek en oog naar de onderkant. Trek nu een uiteinde van de rigflos uit het oog.
  4. Rijg nu de flosdraad door de oogkassen 1 of 2 maal.
  5. Knoop onderaan strak af.
  6. Gebruik nu de draad met de naald. wind de flos rond de draad onder de haak en over de voorkant van de neus. Hou de draad strak. Prik nu de naald in de vis achter het kieuwdeksel ter hoogte van de zijlijn.
  7. Haal de naald en flosdraad door de vis naar de andere zijde.
    Keer terug over de rug en ga nogmaals twee maal door de vis en dan terug door dezelfde gaten. Resultaat twee kruissteken.
  8. Breng de flos terug naar voor en onder de haaksteel terwijl hij nog aan de rignaald zit.
  9. Steek nu de naald nogmaals door het kieuwdeksel gat en trek goed aan. 
  10. Neem nu beide uiteinden van de rijgdraad en steek deze nogmaals door de oogkas langs de bovenkant van het oog en boven de andere draad. Trek aan en knoop toe aan de onderkant van de bek. Afsnijden en klaar.
   
   
     

Helaas geen vergroting beschikbaar/bron marlinmag.com

 Riggen 1       Riggen 2

 

 

Copyright © 2006 Noyelle Frans. Alle rechten voorbehouden.